کشور اسلوونی پیشتاز و الگوی چرخه بازیافت زباله های ساختمانی
هر ساله در اروپا ساخت و ساز های جدید به ازا هر شهروند حدود دو تن زباله تولید می کند. در این راستا طرحی به نام طرح تولد دوباره در اسلوونی رونمایی شده است که به دنبال ایجاد الگوی اقتصاد چرخه ای زباله های ساختمانی است تا به وسیله آن بتواند بعد از بازیافت این ضایعات آنها را به منابعی سودمند برای ورود مجدد به چرخه استفاده تبدیل کند.
اما چه نوع ضایعاتی را می توان با استفاده از طرح تولد دوباره بازیافت کرد؟ چرا باید نخاله های ساختمانی در نزدیکی محل های ساخت و ساز فورا جمع آوری شود و اهمیت بازیافت آنها چیست و آیا هزینه زیادی دارد؟
اسلوونی شاید اولین کشوری باشد که توانسته اقداماتی را برای بازیافت نخاله ها و ضایعات مربوط به ساختمان سازی و ساخت و ساز انجام دهد. به همین دلیل در این کشور طرحی به نام طرح دوباره برای بازیافت پسماند های ساخت و ساز نه تنها در این کشور بلکه در کل اروپا راه اندازی شده است.
مسئول طرح تولد دوباره در بین سال های 2011 تا 2014 ، آلنکا مائوکو پرانیک در این خصوص می گوید: اهمیت بازیافت پسماند ها و نخاله های ساختمانی از بسیار زیاد است. ما با استفاده از این طرح هدفی را تعریف کرده ایم تا بتوانیم به واسطه ان تا سال 2020 بیش از 70 درصد از نخاله ها و پسماندهای حاصل از فرآیند های ساخت و ساز را بازیافت کنیم.
صدها کار آفرین اسلوونی در طرح تولد دوباره دور هم جمع شده اند و به دنبال پیاده سازی و اجرای موفق این طرح هستند. این افراد به کنفرانس ها وشرکت های مختلف دعوت می شوند تا به سولات مختلف مشتاقان این حوزه پاسخگو باشند.
اهمیت بازیافت نخاله های ساختمانی و ساخت و ساز در اروپا
به گفته بسیاری از کارشناسان امروزه با گسترش ساخت و ساز در اروپا هر ساله بیش از 2 تن نخاله و پسماند در ازار هر فرد یا شهروند اروپایی در این قاره تولید می شود و هر روز نیز میزان این نخاله ها و ضایعات رو به گسترش است. در این خصوص پروتکول جدیدی در اتحادیه اروپا رسم شده است که به منظور مدیریت مواد زائد ساخت و ساز بر قرار شده و در این پروتکول درباره اهمیت ، چگونگی و اصول بازیافت و استفاده دوباره از این مواد زائد و در واقع تبدیل آنها به مصالح و منابع جدید پرداخته شده است.
پروژه یا طرح تولد دوباره که در اسلوونی پیاده ششده است با هدف بازیافت مواد زائد ساختمانی است که بر اثر تخریب ساختمان های قدیمی و یا به دلیل ساخت و ساز ساختمان های جدید ایجاد می شوند تا بتوان با استفاده از این روش این مصالح را نه تنها جمع آوری بلکه دوباره به چرخه ساخت و ساز باز گرداند.
با توجه به اینکه پروژه تولد دوباره یکی از 4300 برنامه یا طرح جهان سبز در راستای حفظ محیط زیست و تغییرات آب و هوایی است به همین دلیل هزینه اش توسط اتحادیه اروپا و از محل برنامه زندگلی (لایف) این اتحادیه تامین شده است.
دستاوردهای طرح تولید دوباره در اسلوونی
در خصوص دستاوردها و نتایج مثبتی که طرح تولد دوباره در اسلوونی به همراه داشته است ، آلنکا مائوکو می گوید: با استفاده از این طرح ما موفق شدیم نزدیک به 10 درصد به حجم بازیافت نخاله های ساختمانی در بخش ساخت و ساز اضافه کنیم که البته با رونمایی از این طرح میزان مصرف منابع طبیعی نیز تا حدود 1.5 درصد کاهش داشت و صرفه جویی کرد.
در جنوب شرقی شهر ماریبو در کشور اسلوونی یک پروژه عظیم ساخت و ساز در دست انجام است که این پروژه به میزان بسیار زیادی ضایعات و نخاله های ساختمانی تولید می کند. با استفاده از طرح تولد دوباره سنگ ها و سیمان ها و فلزات موجود در آن پس از بازیافت دوباره در ساخت و ساز استفاده می شوند.
یکی از مهندسین ارشد این پروژه عظیم می گوید: از ضایعات بتنی این طرح بعد از بازیافت در پروژه های جاده سازی استفاده می کنیم. ضایعات فولاد را هم پس از بازیافت بصورت محصولات جدید دوباره در صنعت ساخت و ساز استفاده می کنیم.
مهندس مشاور پروژه ساختمانی آقای میرکو اسپیرنز که از متخصصن حوزه بازیفات نخاله های ساختمانی هم هست در این خصوص می گوید: با تجارب و اطلاعاتی که به دست آورده ایم دیدگاه متفاوتی ما کارآفرینان پیدا کرده ایم و این باعث شده تا فرصت های جدیدی برای کسب و کار ایجاد شود. به عنوان مثال هم اکنون به دنبال ایجاد یک طرح ترکیبی هستیم تا با استفاده از ضایعات بخش های صنعتی، صنعت ساخت و ساز و خدمات شهری و عمومی و حتی تصفیه آب بتوانیم محولات نو و جدید را تولید کنیم.
با استفاده از طرح تولد دوباره در اسلوونی شاهد کاهش چشم گیر محل های غیر قانونی دفن زباله در این کشور بوده ایم که این بصورت مستقیم از مزایای اساسی این طرح در حفظ محیط زیست است.
پروتکل اتحادهی اروپا برای مدیریت نخاله های ساختمانی
اخیرا اتحادیه اروپا پروتکل جدید را برای مدیریت مواد زائد ساختمانی و ساخت و سازهای بزرگ دیگر رونمایی کرده است که در آن به کلیه اصول بازیافت و استفاده مجدد این نخاله ها و مواد زائد تاکید شده و اهمیت تبدیل آنها به منابع جدید شرح داده شده است.
کلیه طرح هایی که همانند طرح تولد دوباره در اروپا و به منظور حفظ منابع طبیعی راه اندازی شود را اتحادیه اروپا از صندوف لایف یا همان زندگی خود تامین بودجه می کند.
طرح لایف نوعی ابزار مالی در اختیاز اتحادیه اروپا است که از اعتبارات این صندوق برای حفظ محیط زیست و منابع طبیعی و همچنین جلوگیری از هدر رفت منابع و تغییرات آب و هوایی استفاده می شود. این طرح که از سال 1992 راه اندازی شده است به عنوان تامین کننده مالی طرح های مختلف که حدود 4306 طرح در زمینه حفظ محیط زیست بوده اند شناخته می شود.
به نظر می رسد که در بین سال های 2014 تا 2020 بالغ بر 4.3 میلیارد یورو از اعتبارات این صندوق برای راه اندازی پروژه های این چنینی به منظور حفاظن از محیط زیست و جلوگیری از تغییرات آب و هوایی هزینه شود.
اقتصاد چرخه ای حوزه ساخت و ساز به نوعی به پروژه ای برد- برد تبدیل شده است. چرا که این طرح نه تنها برای حفظ محیط زیست خدمات زیادی ارائه می کند بلکه فرصت های بسیاری را نیز در حوزه کارآفرینی و کسب و کارهای جدید فراهم کرده است.
